به گزارش خبر۲۴، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش «آسیب‌شناسی زنجیره‌های فلزات راهبردی کشور؛ طلا» به بررسی وضعیت استخراج و فراوری این فلز گران‌بها در جهان و ایران پرداخته است. بر اساس آمار اعلام شده در این گزارش در سال ۲۰۲۲، ارزش کل صادرات جهانی طلا ۴۶۹ میلیارد دلار بوده که آن را به هفتمین محصول تجاری جهان تبدیل کرده است.
بیش از ۷۵ درصد از صادرات زنجیره طلا متعلق به شمش خالص بوده است. از این‌رو می‌توان دریافت که وجود ذخایر طلا، به‌خودی‌خود نمی‌تواند مزیتی برای کشورها در این صنعت باشد، بلکه ایجاد ساختار مناسب جهت تبادلات بانکی بین‌المللی و استفاده از فناوری‌های نوین و صرفه مقیاس در تولید شمش امکان حضور مؤثر در بازارهای جهانی طلا را فراهم می‌کند.
بیشتر واردات طلا در جهان مربوط به کشورهای سوئیس و امارات متحده عربی است. با توجه به آنکه بیشترین تولید شمش خالص جهان نیز در این کشورها انجام می‌شود و این کشورها تولیدکننده معدنی طلا محسوب نمی‌شوند، مشخص است که واردات این کشورها مربوط به شمش طلای ناخالص و صادرات آن‌ها شمش طلای خالص است.
پنج کشور استرالیا، روسیه، آفریقای جنوبی، ایالات متحده و چین بیش از نیمی از ذخایر جهان را به خود اختصاص داده‌اند. ایران به سبب قرار گرفتن روی کمربند کانی‌سازی طلا (کانسنگ پورفیری)، پتانسیل بالایی برای افزایش ظرفیت تولید این ماده معدنی در اختیار دارد.
با توجه به اطلاعات موجود ذخایر طلا در ایران حدود ۸۰۰ تن است که کشور را در رتبه ۱۸ جهان با تقریباً یک درصد از ذخایر جهان قرار می‌دهد. همچنین تولید کانسنگ طلا از معادن کشور در سال ۱۴۰۲ به ۱۴ تن رسیده است. به عبارت دیگر سهم ایران از تولید معادن طلا در حدود ۰.۴ درصد است. درحالی‌که ذخایر ثبت شده و تولید شمش در کشورهای دارای ساختار مشابه زمین‌شناسی به‌مراتب بالاتر گزارش شده است.
این گزارش عوامل مهم توسعه نیافتن تولید بالادست در زنجیره طلای کشور را بررسی کرده و بیان کرده است: در زنجیره طلا، به دلیل استفاده از سیانور و یون سیانید، همواره امکان آلوده ساختن محیط‌زیست وجود دارد. بر این اساس، سازمان‌های حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، به علت ایجاد آلودگی ناشی از نفوذ سیانور (حضور غلظت بالایی از سیانید، تیوسیانید و ترکیبات پیچیده سیانید فلزات در پساب‌های حاصل از فراوری طلا) در مرحله فراوری، با صدور پروانه اکتشاف طلا مخالفت می‌کنند. این در حالی است که می‌توان به‌منظور خنثی‌سازی و سیانیدزدایی محلول‌های حاوی سیانید از پساب‌ها، با هدف جلوگیری از آلوده‌سازی محیط‌زیست و آب‌های زیرزمینی، از روش‌های مختلفی استفاده کرد.
با توجه به اینکه در کشور ذخایر کانسنگ سولفیدی طلا بیشتر از ذخایر اکسیدی است، و همچنین با توجه به نرخ تولید معادن در سال‌های گذشته، ذخایر اکسیدی طلا رو به اتمام است؛ لذا بهره‌برداری از کانسنگ سولفیدی طلا اهمیت پیدا می‌کند. استفاده از روش‌های اکسیداسیون در این ذخایر علاوه بر اینکه میزانی از طلای محتوا را به سد باطله می‌فرستد، نیازمند زمان بیشتری جهت تولید محصول است؛ لذا در کل بازیابی کمتری نسبت به روش‌های مختص فراوری کانسنگ سولفیدی دارد. ازاین‌رو ضروری است، تدابیر لازم جهت ایجاد و توسعه واحدهای فراوری مبتنی بر کانسنگ سولفیدی استفاده شود.
